De vele gezichten van calcium
De weg naar onze dagelijkse hoeveelheid van dit essentiële mineraal
Calcium is een belangrijk mineraal voor de mens. Het draagt onder andere bij aan het behoud van sterke tanden en botten. Maar liefst 99% van de lichaamsvoorraad calcium bevindt zich in het skelet en het gebit. In ons lichaam vind je wel 206 botten. Tussen ons 20e en 30e levensjaar bereiken deze botten de maximale massa. Daarna neemt de activiteit van de osteoblasten (botopbouw) af en de osteoclasten (botafbraak) toe.
Nederland zuivelland
Nederland is nog steeds een zuivelproducent van formaat. Jaarlijks wordt zo’n 14 miljard kilo melk verwerkt tot calciumrijke zuivelproducten als melk(producten), kaas en yoghurt. Maar de tijden veranderen en daarmee ook de voedingspatronen. De huidige trend laat zien dat steeds meer mensen kiezen voor plantaardige zuivelvervangers en verminderen hun consumptie van dierlijke producten, wat de inname van calcium beïnvloedt.
Ter illustratie
Volle koemelk bevat 124 mg calcium per 100 ml, maar plantaardige alternatieven – zoals de tegenwoordig populaire havermelk – aanzienlijk minder. Het risico op een calciumtekort is zeker niet denkbeeldig.
Gelukkig zijn er een aantal royale plantaardige calciumleveranciers, zoals boerenkool, witte bonen en bepaalde noten en zaden.
Onderzoek
Een recente publicatie in The Lancet Global Health* schetst een zorgwekkend beeld van nutriëntentekorten wereldwijd: meer dan 4 miljard mensen krijgen onvoldoende essentiële voedingsstoffen binnen, zoals jodium, vitamine E en calcium. Als we de focus houden op calcium blijkt 66% van de wereldbevolking hieraan een tekort te hebben. De Nederlandse media reageerden hierop kortweg met de boodschap dat ”wij ons vooral geen zorgen hoeven te maken’’.
Toegegeven, grote delen van de wereld kampen helaas met een structureel tekort aan voedsel en er is weinig sprake van variatie. Het grootste deel van de bevolking in die gebieden heeft dan ook tekorten aan belangrijke micronutriënten, waaronder calcium. In onze regionen bedraagt dit percentage ‘slechts’ 30-35%, maar dat betekent nog altijd dat een derde van de inwoners van ‘Nederland zuivelland’ niet voldoende calcium binnenkrijgt. Dat zijn zo’n 6 miljoen mensen ‘die zich dus vooral geen zorgen moeten maken…’.
Het bagatelliseren van zulke sterke bewijzen uit onderzoek toont een gebrek aan inzicht in de impact van nutriëntentekorten op de gezondheid. Een tekort aan calcium kan immers wel degelijk invloed hebben op het normaal functioneren van de mens. Calcium vervult immers nog andere belangrijke taken in ons lichaam. Zo speelt het een rol bij het celdelingsproces en is het van belang voor het zenuwstelsel: het draagt bij aan een normale prikkeloverdracht in de zenuwen.
Andere bronnen van calcium
Voedingssupplementen kunnen een handje kunnen helpen bij de opname van calcium. Mineraalverbindingen in voedingssupplementen zijn er in verschillende soorten en kwaliteiten. Organisch gebonden mineralen (citraat, gluconaat, malaat, picolaat, bisglycinaat etc.) worden over het algemeen gemakkelijker opgenomen. Kies je voor calcium in een organische verbinding, dan ben je verzekerd van een betere opname. Om de opname van calcium in de botten te optimaliseren, is het belangrijk ervoor te zorgen dat je tegelijkertijd voldoende vitamine D3 binnenkrijgt. Naast calcium zijn ook onder andere vitamine C, D en K2, magnesium en zink goed voor het skelet.
Calcium 4 in 1
Het voedingssupplement Calcium 4 in 1 van VitOrtho combineert de volgende vier goed opneembare calciumvormen:
- Calcium citraat is een goed opneembare verbinding die onder andere wordt aanbevolen na bariatrische chirurgie. Mensen die een dergelijke ingreep hebben ondergaan maken minder of geen maagzuur aan.
- Calcium pidolaat heeft een zeer goede opneembaarheid in het lichaam en komt gemakkelijk in de cellen terecht.
- Calcium bisglycinaat is een speciaal mineraal aminozuur chelaat, waarbij calcium op twee plaatsen is gebonden aan het aminozuur glycine. Deze gecheleerde vorm van calcium wordt gemakkelijk door het lichaam opgenomen. Een van de redenen hiervoor is dat een mineraal aminozuur chelaat door het lichaam wordt gezien als een aminozuur en niet als een mineraal. Aangezien meerdere mineralen gebruikmaken van dezelfde transporteurs kan de opname van het ene mineraal de opname van een ander mineraal beperken. Calcium bisglycinaat (en andere mineraal aminozuur chelaten) wordt dus niet in de opname beperkt door deze competitie.
- Calcium citraat malaat is een vorm van calcium die een hoge biologische beschikbaarheid heeft doordat het calcium gebonden is aan citroenzuur en malonzuur (appelzuur). Het heeft een hoge oplosbaarheid in water waardoor het gemakkelijk oplost in de maag in vergelijking met andere vormen van calcium.
* Global estimation of dietary micronutrient inadequacies: a modelling analysis (thelancet.com)
